Antibiyotikler uzun yıllar hayvanlar için iştah açıcı olarak ve hastalıklardan koruma maksatlı olarak kullanılagelmiştir. Ancak, antibiyotiklerin yemlerde kullanımının bakteri direncini artırdığı, hayvan gıdalarında kalıntı bıraktığının tespiti ile kullanımı yasaklanmıştır.

Antibiyotik kullanımının yasaklanmasının ardından dikkatler doğal kökenli antibiyotik etkili esansiyel yağlara in çevrilmiştir.

Bunlardan en etkilisi Kekik yağıdır. Dünya Kekik yağı üretiminin %85’i Türkiye’de yapılmaktadır. Bunun tek sebebi ege bölgesinde yetiştirilen kekiklerin yüksek oranda carvacrol ve tymol etken maddelerini içermesidir.

Bakteri öldürücü etki: İzmir kekiği üzerine yapılmış araştırmaların %90 maalesef Türkiye dışında yapılmıştır. Bilimsel araştırma sonuçlarına göre İzmir kekiği düşük dozlarda alınsa bile (insan için günde 200 mg.) bakteriler üzerinde oldukça etkindir.

İzmir Kekiğinden elde edilen esansiyel yağlar aynen antibiyotiklerde olduğu gibi bakteri öldürücü etkisini bakteri hücre duvarını parçalayarak, delikler açmakta ve içeri iyonlar sızdırarak göstermektedir. Böylece bakteri ATP sentezi inhibe edilmekte ve enerji üretemeyen bakteri ölmektedir.

Oregano esansiyel yağının aşağıdaki bakterilere etkili olduğu yapılan bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır.

Staphylococcus aureus

Escherichia coli

Pasteurella multocida

Streptococcus feacalis

Streptococcus agalactiae

Vibrio coli

Corynebacterium pyogenes

Treponema hyodisaenteriae
Enterobacter aerogenes

Streptococcus uberis

Proteus rettgeri Salmonella spp.

Proteus vulgaris

Proteus mirabilis

Klebsiella pneumoniae
Pseudomonas aeruginosa

Cryptosporidiae spp.

Streptococcus pyogenes anim.

C Erysipelothrix insidiosa

Mycobacterium tuberculosis

Aspergilus spp. Mucor spp.

Eimeria spp. Candida spp.

Anti-oksidan etki: Oregano esansiyel yağının serbest redikalleri nötralize ederek Antioksidan etki gösterdiği bilinmektedir. (ROS reaktif oksijen çeşitleri üzerine etki)

Oregano yağındaki etken madde olan Polifenol serbest radikaller üzerine etki ederek bağırsak hücrelerindeki oksidasyonu engellemektedir. Stres durumlarında aşırı artan serbest redikaller oregano yağındaki etken maddelerce bağlanmaktadır.

Antifungal etki: Oregano yağında bulunan etken maddelerin mantarlar üzerine etkili olduğu kanıtlanmıştır. Bu etki mantar üremesini engelleme şeklindedir. Oregano esansiyel yağının birçok koksidiya türü üzerine etkili olduğu bildirilmiştir.

İştah üzerine olumlu etkisi: Oregano yağı kendine has özel kokusu ile hayvanları yeme çekmekte ve iştah açıcı etki göstermektedir.

Antiparaziter etki: Oregano esansiyel yağı sindirim sistemindeki parazitlere yaşama şansı vermemektedir. Sürekli Oregano esansiyel yağı kullanılan hayvanlarda sindirim sistemi parazitlerine rastlanılmamıştır.

Yangı giderici etki: Oregano esansiyel yağının insanlar üzerine yapılan denemelerinde yangı giderici etkisi olduğu saptanmıştır.

Bağışıklık sistemi destekleyici etki: Mekanizması tam olarak bilinmemekle beraber oregano esansiyel yağının immun sistemi desteklediği saptanmıştır.

Kanatlılarda başlıca rapor edilen etkileri

Sindirim sistemi düzenleyici
Bağışıklık sistemi kuvvetlendirici etkisi
Antioksidan etkisi
Amonyak üretimini düşürücü etkisi,
Mortaliteyi düşürdüğü
Stresten korumaya yardımcı olduğu

Yumurta verimini artırdığı,
Broilerlerde yemden yararlanmayı artırıcı etkisi

Rumen fonsiyonları üzerine etkisi: Oregano esansiyel yağının işkembe faaliyetlerini olumlu yönde etkilediği, metan gazı üretimini azalttığı yönünde sayısız bilimsel çalışma yapılmış ve metan gazını azaltıcı etkisi ile çevre üzerine olumlu etki göstereceği belirtilmiştir.

Oregano yağı rumen florasını desteklemekte rumendeki asetik, bitürik ve propiyonik asit dengesini optimum noktada tutmaktadır. Bu etkisi ile işkembenin sindirim kapasitesini artırmaktadır.

Oregano yağının fertiliteyi, et ve süt verimini olumlu etkilediği bilinmektedir. Bu olumlu etkinin rumen fonksiyonlarının olumlu etkileme dahil çoklu etkilerden kaynaklandığı tahmin edilmektedir.

Hayvanlara kekik yedirerek bu etkiler alınabilir mi?

Son zamanlarda esansiyel yağlar hakkında bilimsel bilgisi olmayan uzmanlarca olumsuz yorumlar yapılmaktadır.

Bu yorumlardan en önemlisi esansiyel yağları çıkarmayla uğraşmak yerine direk o bitkinin yenilmesi yönündedir.

Hayvanlara kekik yedirmenin faydasız olduğu söylenemez. Her gün düzenli taze kekik bulmakta ayrı bir zorluktur. Ancak; bilinmelidir ki; bir etken maddenin yoğun olarak, doz olarak alınması beklenen etkiyi vermektedir. Diğer taraftan 100 kg kekikten ancak 500-700 gram arasında kekik esansiyel yağı elde edilebilmektedir.

Esansiyel yağların eski zamanlarda kullanılan otlar olduğu ve bilimsel olmadığı yönündeki iddia:

Esansiyel yağların çok eski zamanlardan beridir kullanıldığı doğrudur. Ancak, esansiyel yağlar içerisindeki etken maddelerin etkileri ve etki mekanizmalarının çoğu bilimsel olarak kanıtlanmış iddialardır. Esansiyel yağların kullanımı tamamen bilimsel verilere dayanmaktadır.

Royal İlaç Egenin Oragano farkı nedir?

Üzülerek belirtmek gerekirki esansiyel yağlar konusu son derece hileye açık bir sektör durumundadır.

Esansiyel yağlar bitkilerdeki uçucu yağlardır. Üretimi oldukça zor ve bitkilerden çok az çıkmaktadır. Bitki ekstraktı (Bitki suyu) ile karıştırılmamalıdır. Bazen bu bitki tentürü olarak ta belirtilmektedir ki, buda aynı şekilde esansiyel yağ değildir.

Esansiyel yağ olduğu iddia edilen birçok kekik yağlarının ise sadece sentetik aromalardan ibaret olduğu görülmektedir. Bunların beklenen etkiyi vermesi söz konusu değildir.

Royal ilaç Egenin Oregano sadece doğal olarak ege bölgesinde yetiştirilmiş halis İzmir kekiğinin doğal esansiyel yağları ile üretilmektedir.

Bielşimi: Egenin Oregano; %8 Oregano esansiyel yağı içerir.

Kullanımı ve dozu: Egenin Oregano Liquid
Broilerlerde: 100-250 ml/1 ton içme suyuna, Yumurtacı tavuklarda ve hindilerde: 100-200 ml/1 ton içme suyuna. Güvercin ve tavşanlarda: 2,5-3 ml/ 1lt içme suyuna.

Süt ineklerinde, Besi hayvanlarında, koyunlarda, develerde, atlarda: 200-250 ml/1 ton içme suyuna

Buzağılarda: 100-200 ml/ 1lt içme suyuna.

Swine (genel doz): 150-250 ml/1 ton içme suyuna.